Ang mga aklat ni Balagtas

ANG MGA AKLAT NI BALAGTAS
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May apat akong aklat hinggil sa dalawang akda ni Francisco Balagtas. Tatlong magkakaibang aklat hinggil sa Florante at Laura, at isang aklat hinggil sa Orozman at Zafira.

Ang aklat na "Ang Pinaikling Bersyon: Florante at Laura" ay mula kina Gladys E. Jimena at Leslie S. Navarro. Inilathala iyon noong 2017 ng Blazing Stars Publication, na binubuo ng 144 pahina, 18 ang naka-Roman numeral at 126 ang naka-Hindu Arabic numeral. May sukat ang aklat na 5 and 1/4 inches pahalang at 7 and 3/4 inches pababa.

Ang aklat na "Mga Gabay sa Pag-aaral ng Florante at Laura" naman ay mula kay Mario "Guese" Tungol. May sukat na 5 and 1/4 inches pahalang at 8 and 1/4 inches pababa, inilathala iyon noong 1993 ng Merriam Webster Bookstore, Inc., at naglalaman ng 152 pahina. 

Ang dalawang nabanggit na aklat ay pawang nabili ko sa Pandayan Bookshop sa loob ng Puregold Cubao. Ang una ay nagkakahalaga ng P47.00 habang ang ikalawa naman ay P74.00

Ang ikatlo kong aklat hinggil sa "Florante at Laura" ay mula kay national artist for literature Virgilio S. Almario. May sukat na 5 and 3/4 inches pahalang at 8 and 3/4 inches pababa, ikasiyam na limbag na iyon ng ikatlong edisyon at inilathala noong 2023 ng Adarna House, at binubuo ng 154 pahina. Nabili ko iyon sa Fully Booked sa Gateway, Cubao, sa halagang P199.00.

Ang ikaapat naman ay ang Orozman at Zafira, na ang editor din ay si pambansang alagad ng sining para sa panitikan na si Virgilio S. Almario. May sukat iyong 8 and 1/2 inches pahalang at 11 inches pababa. Inilathala iyon noong taon 2020 ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) sa tulong ng Pambansang Komisyon para sa mga Kultura at mga Sining (NCCA), at may 314 pahina. Nabili ko ang nasabing aklat sa Solidaridad Bookshop noong Hunyo 3, 2021 sa halagang P400.00.

Ang Florante at Laura ay binubuo ng 399 saknong, na ang bawat saknong ay may apat na taludtod, habang ang Kay Celia naman na pinag-alayan ng Florante ay may 22 saknong, at Sa Babasa Nito ay may 6 na saknong, ang kabuuan nito ay 427 saknong. Ibig sabihin, 427 saknong times 4 taludtod bawat saknong equals 1,708 saknong ang bumubuo sa buong Florante at Laura. Habang ang isa pang akda ni Balagtas, ang Orozman at Zafira, ay may kabuuang 9,034 na taludtod.

Samakatuwid, 9,034 divided by 1,708 equals 5.29543, o limang ulit na mas malaki at mas mahaba ang Orozman at Zafira kaysa Florante at Laura. Kaya malaking bagay na napabilang ito sa aking aklatan.

Naaalala ko, nasa ikalawang taon ako sa hayskul nang binasa ko bilang bahagi ng aralin ang Florante at Laura. Marahil ay may batas na nagsasabing dapat pag-aralan ng mag-aaral ang Florante at Laura sa ikalawang taon sa hayskul, habang sa unang taon ay Ibong Adarna, at sa ikatlo ay Noli Me Tangere at sa ikaapat na taon, bago gumradweyt sa hayskul, ay El Filibusterismo.

Subalit nasaliksik ko na may batas na dapat aralin ang Noli at Fili, sa pamamagitan ng Batas Republika 1425 o yaong tinatawag na Rizal Law. Hinanap ko naman kung anong batas na nagsasabing pag-aralan ang Florante at Laura, subalit di ko mahanap.

Ang meron ay Proclamation No. 373, s. 1968 na itinalaga ang Abril 2, 1968 bilang "Francisco Balagtas Day" na nilagdaan ng matandang Marcos, habang nilagdaan naman ni dating pangulong Cory Aquino ang Proclamation No. 274 na nagtatalaga sa taon 1988 bilang Balagtas Bicentennial Year. Sa proklamasyong ito ay nabanggit naman ang Florante at Laura:

Purpose of the Proclamation
Recognizes the need to foster and propagate Balagtas' nationalistic fervor
Balagtas' literary works, such as "Florante at Laura," express nationalistic sentiments
Aims to support and promote activities related to the bicentennial celebration of Balagtas' birth anniversary

Subalit hindi pa rin natin matagpuan ang batas na nagsasabing dapat pag-aralan sa hayskul ang Florante at Laura. Gayunpaman, alam kong mayroon nito, na hindi lang natin sa ngayon matagpuan.

Maganda ring nasaliksik na ang isa pang akda ni Francisco Balagtas - ang Orozman at Zafira. At marahil kung hindi nagkasunog sa bahay nina Balagtas noon, ay maaaring buhay pa at muling inilathala ang iba pa niyang akda. Mabuti't natagpuan ang Orozman at Zafira.

Kumatha ako ng munting tula hinggil sa mga ito.

MAHAHALAGANG AKDA NI BALAGTAS

hayskul ako nang inaral / ang Florante at Laura
may-asawa nang mabili / ang Orozman at Zafira
mga akda ni Balagtas / na napakahahalaga
mga gintong kaisipan / ang sa atin ay pamana

bagamat sa ngayon, ito'y / nabibigyan pa bang pansin?
na inaaral sa hayskul / upang makapasa lang din
subalit kahit paano, / ito'y nababasa pa rin
pagkat sa eskwela'y atas / na akdang ito'y basahin

dahil sa ako'y makata / at mahilig sa pagtulâ
kaya mga akdang ito'y / iniingatan kong sadyâ
para sa mga susunod / na salinlahi't ng bansâ
ay maipagmalaki pa / ang kay Balagtas na kathâ

malalim na pang-unawa, / nag-iba man ang panahon
ay pahalagahan pa rin / ang akda, na isang hamon
sa inyo, sa ating lahat, / at sunod pang henerasyon
mamamatay ako, tayo, / ngunit di ang akdang iyon

02.23.2024

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Si Espiridiona Bonifacio

Imahe
SI ESPIRIDIONA BONIFACIO Maikling sanaysay at saliksik ni Gregorio V. Bituin Jr. Sino nga ba si Espiridiona Bonifacio, o Nonay? At ano nga ba ang ambag niya sa Katipunan? Nakabili ako ng dalawang aklat na tiglilimampung piso lang ang isa noong Disyembre 9, 2019 na pumapatungkol kay Gat Andres Bonifacio at sa Katipunan. Ito'y ang " Kartilyang Makabayan" , na sinulat ni Hermenegildo Cruz (Inilimbag sa Maynila noong 1922), umaabot ng 70 pahina, at ang  "Si Andres Bonifacio at ang Himagsikan"  na sinulat ni Jose P. Santos (Ikalawang Pagkalimbag, 1935), umaabot naman ng 43 pahina. Dito'y nabasa ko ang ilang tala sa buhay ni Ginang Espiridiona Bonifacio. Bagamat sa isang aklat ay mali ang tala, na iwinasto naman sa isa pang aklat. Sa pahina 6 ng "Kartilyang Makabayan" ay ganito ang nakasulat: "2. - Nagkaroon ba siya ng mga kapatid? (na tumutukoy kay Gat Andres Bonifacio) - Apat: sina Ciriaco, Procopio, Petrona, at Troadio. Ang dalawan
Magbasa nang higit pa

Sa pamamaril kina Ka Leody

Imahe
SA PAMAMARIL KINA KA LEODY nakabibigla ang mga naganap habang sila ay nakikipag-usap sa mga katutubo't nagsisikap malutas ang isyung kinakaharap ngunit buhay nila'y puntiryang ganap pinagbabaril sina Ka Leody ng kung sinong di pa natin masabi natamaan ay ang kanyang katabi kung nagawa sa magpe-presidente lalong magagawa sa masang api ayon sa ulat ay nangyari iyon sa Barangay Butong, Quezon, Bukidnon sa tribu ng Manobo-Pulangiyon lima ang sugatan sa mga iyon buti't walang namatay sa naroon pinagtangkaan ang kanilang buhay ng kung sinong mga nais mang-agaw ng lupang ninunong talagang pakay bago iyon ay niralihang tunay ang minahan, isyu iyong lumitaw walang negosasyon, sadyang madugo pag patungkol na sa lupang ninuno na nais maagaw sa katutubo isyung dapat ngang malutas ng buo buti't walang namatay, salamat po ingat kayo diyan, mga kasama sa patuloy ninyong pangangampanya sana, biktima'y kamtin ang hustisya sinumang maysala'y mapanagot pa isyu'y mapag-usapan,
Magbasa nang higit pa

Mga basura sa bangketa

Imahe
Mga basura sa bangketa kayraming basura doon sa bangketa sino bang kukuha? hahayaan lang ba? walang pumapansin kahit napapansin anong dapat gawin pabayaan lang din? sinong may pakana ng ganitong gawa tingin ba ng madla gobyerno'y pabaya? sinong magtatapon ng basurang iyon? huwag magmarunong mabuti'y tumulong - gregoriovbituinjr. - litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa niyang dinaanan
Magbasa nang higit pa